Аб павелічэнні тавараабароту, стварэнні сумесных праектаў і вялікім супрацоўніцтве ў цэлым з Таджыкістанам 15 студзеня гаварылі ў Палацы Незалежнасці. Аляксандр Лукашэнка ў размове з паслом абазначыў адносіны на палітычным узроўні паміж краінамі як дружалюбныя. Гэта павінна ўплываць і на эканоміку - і тут ёсць над чым працаваць.
Афіцыйны Мінск і Душанбэ на дыпламатычнай мове размаўляюць ужо 28 гадоў. У Беларусі і Таджыкістане працуюць пасольствы. Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Рэспублікі Таджыкістан у Рэспубліцы Беларусь Сафарзада Бахтавар Амiралi заняў пасаду ў пачатку вясны 2023 года. Невялікі тэрмін для дыпламатычнай місіі. Першачарговая задача - дадаць у тавараабароце і арганізаваць кааперацыйныя сувязі, якіх пакуль у бакоў не так шмат.
У 2022 годзе тавараабарот паміж Беларуссю і Таджыкістанам быў 78 млн долараў. Летась знізіўся прыблізна да 67 млн. Прэзідэнт пачаў з гэтага - нават лепшая лічба ў гэтых паказчыках недастатковая з улікам патэнцыялу бакоў.
Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што падмуркам любых адносін з'яўляецца гандлёва-эканамічнае ўзаемадзеянне.
Беларусь у Таджыкістан пастаўляе нафтапрадукты, лесаматэрыялы, канцылярскія тавары. Беларускі лідар сказаў таксама аб магчымай рабоце і ў гарнарудным напрамку. Гатова Беларусь супрацоўнічаць з Таджыкістанам і ў сферы ваенна-прамысловага комплексу. Закрытых тэм няма, тым больш што на ўзроўні палітычных лідараў адносіны даверныя. Калі браць і рабочыя, і афіцыйныя візіты Аляксандра Лукашэнкі і Эмамалі Рахмона, іх было больш за пятнаццаць. Маюць зносіны прэзідэнты пастаянна.
"З Эмамалі Шарыпавічам у найбліжэйшы час пры першай жа магчымасці мы пагаворым аб тым, каб вызначыць напрамкі інтэнсіфікацыі нашых адносін, - абазначыў Аляксандр Лукашэнка. - Ну а Вы як пасол вельмі актыўны, перспектыўны дыпламат, думаю, унясеце свой уклад у развіццё нашых адносін".
Што ўжо працуе і дзе можна супрацоўніцтва ўзмацніць? Пастаўкі беларускіх вялікіх машын, напрыклад. У Гісарскім раёне Таджыкістана збіраюць беларускія трактары. Супрацоўніцтва беларускага МТЗ з таджыкскай кампаніяй "Агратэхсэрвіс" пасол назваў эталонным. У 2009 годзе яны пачыналі як фактычныя дылеры МТЗ. Ужо пазней было прынята рашэнне з беларускіх машынакамплектаў асвоіць зборку на месцы. Але ліцэнзію выдавалі беларусы, і дагэтуль кантроль якасці ідзе з Мінска.
Аляксандр Суравец, намеснік начальніка ўпраўлення па рабоце на рынках краін СНД маркетынг-цэнтра ААТ "МТЗ": "За час функцыянавання зборачных вытворчасцяў (з 2017 года па цяперашні час) пастаўлена больш за 800 адзінак на суму каля 12 млн долараў ЗША. Трактары пастаўляюцца ў несабраным выглядзе для далейшай зборкі."
Яшчэ адзін напрамак, які працуе, - адукацыя. Больш чым сто прамых дагавораў ужо заключаны паміж навучальнымі ўстановамі рознага ўзроўню.
"Ва ўстановах вышэйшай адукацыі Рэспублікі Беларусь навучаюцца каля 500 грамадзян Таджыкістана. Яны вучацца на спецыяльнасцях аграрнага профілю, тэхнічнага, медыцынскага, а таксама са сферы інфармацыйнай бяспекі", - расказала кансультант упраўлення міжнароднага супрацоўніцтва Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь Кацярына Мар’іна.
Калі гаварыць у цэлым, у 2022 годзе Беларусь і Таджыкістан падпісалі дарожную карту супрацоўніцтва. У ёй 39 пунктаў: ад каардынацыі гандлю, што прадугледжвае і арганізацыю выстаў, і падтрымку экспарту, да навуковай сферы - акадэміі навук дамовіліся аб сумеснай падрыхтоўцы кадраў. Плюс, вядома, турызм. Пра гэта размова ішла і на сустрэчы Прэзідэнта з паслом.
Турызм - гэта тое, што сапраўды можа зблізіць краіны. Таджыкістан славіцца сваімі гарамі, азёрамі, вадаспадамі і старажытнымі маршрутамі. Віза для беларусаў не патрэбная. Краіна лічыцца бяспечнай для наведвання - таджыкі гасцінныя людзі.
Напрамак пастараюцца зрабіць больш прывабным - пакуль прамога рэйса з Беларусі няма, але як гаварылі сёння на сустрэчы, добры год бачны з пачатку. Відавочна, 2024-ты можа такім стаць у двухбаковых адносінах Мінска і Душанбэ.